Kanser: Amansız Hastalık Hala Tehdit Ediyor
Kanser Vakalarının Artışı ve Ölüm Nedenleri
Halk arasında “amansız hastalık” veya “kötü hastalık” olarak adlandırılan kanser, her geçen gün tedavisinde ilerleme kaydedilmesine rağmen hala hayati tehlike yaratan ciddi bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 2050 yılına kadar dünya genelinde 35 milyondan fazla yeni kanser vakasının ortaya çıkması öngörülmektedir. Bu, 2020 verilerine göre %77’lik bir artış demektir. Kanser, dünyada ve Türkiye’de ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer almaktadır. Her 6 ölümden biri dünyada, her 5 ölümden biri ise Türkiye’de kansere bağlıdır. Erken teşhis edildiğinde kanser genellikle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Kanserin Oluşumu ve Belirtileri
Kanser, vücudumuzdaki hücrelerin anormalleşmesiyle başlar. Hücreler normalde doğar, çoğalır, yaşlanır ve daha sonra programlanmış bir ölümle yerlerini başka hücrelere bırakır. Ancak herhangi bir sakatlık sonucunda hücreler anormal bir şekilde ölümsüzleşir ve kontrolsüz bir şekilde çoğalarak yayılırlar. Kanser vücudun kaynaklarını tüketir ve bir parazit gibi davranır.
Türkiye’de kanser görülme oranı her yıl artmaktadır. En sık görülen kanser türleri erkeklerde akciğer, kolon, mesane ve mide kanseri; kadınlarda ise meme, tiroit, kolon, rahim ve akciğer kanseridir. Önceden kanser genellikle yaş ilerledikçe ortaya çıkan bir hastalık olarak bilinirken, son zamanlarda yaşamsal ve çevresel faktörlerle birlikte kanser daha erken yaşlarda görülmeye başlanmıştır.
Kanser genellikle erken evrede belirti vermez. Semptomlar genellikle kanserin bölgesel olarak ilerlemesi veya başka organlara yayılmasıyla ortaya çıkar. Belirtiler organa bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak kanserin her türünde halsizlik ve kilo kaybı gibi belirtiler görülür.
Kanser Taramaları ve Korunma Yolları
Kanseri erken evrede yakalamak için düzenli kanser taramaları önemlidir. Türkiye’de “Ulusal Kanser Kontrol Programı” başlatılmıştır ve kanser taramaları ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve mobil kanser tarama araçlarıyla yapılmaktadır.
Meme kanseri için 40 yaşından itibaren her kadının iki yılda bir mamografi yaptırması gerekmektedir. Kolon kanseri için 45 yaşından itibaren 10 yılda bir kolonoskopi yapılmalıdır. Rahim ağzı kanseri için 20’li yaşlardan itibaren her 3 yılda bir pap smear testi yapılmalıdır. Prostat kanseri için 45-50 yaşından itibaren tarama önerilmektedir. Akciğer kanseri için ise 50-80 yaş arasında sigara içmiş veya sigarayı bırakan kişiler yıllık düşük yoğunluklu akciğer tomografisi yaptırmalıdır.
Kanserden korunmanın yolu, kötü alışkanlıklardan vazgeçmek, yaşam tarzını değiştirmek ve sağlıklı bir yaşam sürmektir. Obeziteye dikkat etmek, sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz yapmak ve alkol tüketimini azaltmak kansere yakalanma riskini azaltmaktadır. Ailesel faktörler de kansere sebep olabilir, bu nedenle ailede kanser hikayesi olan kişiler genetik testler yaptırmalı ve risk durumları belirlenmelidir.
Yeni Tedavi Yöntemleri
Kanser tedavisinde teknolojinin ve bilimin ilerlemesiyle birlikte yeni tedavi yöntemleri ortaya çıkmıştır. Kemoterapi, radyoterapi ve cerrahiye ek olarak hedefli tedaviler ve immünoterapi gibi yöntemler kullanılmaktadır. Patolojik inceleme
News