Döviz Üzerinden Garantili Projeler Hazineyi Zorluyor
Türkiye’nin dört bir yanında hayata geçirilen yap-işlet-devret projeleri, “Bütçeden beş kuruş çıkmayacak” denilerek başlatıldı. Ancak, garantili köprüler, otoyollar, tüneller, havalimanları, yüksek hızlı tren garları ve şehir hastaneleri, hazineyi olumsuz etkilemeye devam ediyor. Döviz üzerinden yapılan araç, yolcu ve hasta garantileri, kur farkı nedeniyle her geçen gün ağırlaşıyor.
Prof. Dr. Şenol Babuşcu’ya Göre Ödemeler 163 Milyar TL’yi Bulacak
Ekonomist Prof. Dr. Şenol Babuşcu’ya göre, geçiş ve işletme ücretleri olarak yıl sonuna kadar şirketlere 163 milyar TL ödenecek. Bu ödemelerin hazineye ek yük getirmemesi için geçiş ücretlerine zam yapılması bekleniyor.
CHP Milletvekili Mustafa Sarıgül’den Çağrı
CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, tasarrufa garantili projelerden başlanması gerektiğini belirterek, döviz üzerinden yapılan sözleşmelerin Türk Lirası’na çevrilmesini önerdi. Sarıgül, bu projelerin hazineye büyük yük getirdiğini vurguladı.
Örneklerle Durum Değerlendirmesi
Çanakkale Köprüsü: Açılışından bugüne kadar 32 milyon 850 bin araç için hazine garantisi verildi, ancak sadece 5 milyon 600 bin araç geçti. İşletmeci firmaya bu yıl 300 milyon Euro ödenecek.
Osman Gazi Köprüsü: 2024 yılı sonunda yaklaşık 500 milyon dolar ödenecek. Firma 2035 yılına kadar maliyetinin 11 katı kâr sağlayacak.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü: Günlük 135 bin araç geçiş garantisi verilen köprüde en fazla 100 bin geçişe ulaşılabildi. Yıl sonunda en az 200 milyon dolar ödeme yapılması bekleniyor.
Avrasya Tüneli: İstanbul Boğazı’nın altından geçen tünel için günlük 68 bin olan garanti geçiş rakamının tutmaması halinde Hazine fark ödemesi yapmak zorunda kalacak.
Şehir Hastaneleri: Ankara Etlik’teki dahil şehir hastanelerine sadece bu yılın ilk üç ayında 22 milyar 140 milyon lira ödendi. Yıl sonuna kadar ödenecek miktar 57 milyar lirayı aşacak.
Zarar Rekortmeni: Zafer Havalimanı
Yap-işlet-devret projelerindeki en büyük sorunlardan biri de Afyonkarahisar, Uşak ve Kütahya bölgesinde bulunan Zafer Havalimanı oldu. 12 yılda garanti edilen yolcu hedefine ulaşılamayarak hazineye büyük yük getirdi.
News
